کودکان چه واکسن هایی را می زنند؟

یکی از دردناک ترین صحنه هایی که والدین مجبور به مشاهده آن هستند و گریزی از آن نیست، مواقع واکسیناسیون کودکان می باشد با دردی زیاد و عوارضی دنباله دار. اما همانطور که می دانید تحمل این درد برای سلمت کودک ما بسیار لازم و ضروری است و هر واکسن، بدن کودک را در مقابلیک یا چند بیماری ایمن می سازد. با انجام واکسیناسیون بسیاری از بیماری ها در سال های اخیر ریشه کن شده اند و سلامت جامعه به سطح بهتری رسیده است.

واکسن برای بیماری های عفونی واگیردارد و یا بیماری هایی چون فلج اطفال تولید شده است و سازمان جهانی بهداشت تاکید بسیار زیادی بر روی انجام درست واکسیناسیون کودکان در سر تا سر دنیا دارد. با ایجاد ایمنی، نه تنها سطح سلامت افزایش پیدا می کند بلکه از نظر اقتصادی و روانی هم اثر بسیار مثبتی دارد. ما در این مقاله می خواهیم برای شما همراهان عزیز مجله پزشکی از واکسیناسیون کودکان بگوییم پس برای داشتن اطلاعات بیشتر و علمی در این رابطه، ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید.

واکسن چیست؟

طبق زمانبندی واکسیناسیون جهانی، والدین در سال اول زندگی، کودک خود را پنج بار برای واکسیناسیون به مرکز بهداشتی درمانی می برند و برای تقویت اثر واکسن ها نیز پس از یک سالگی، مراجعات یاداوری شروع می شود. ابتلا به بعضی بیماری ها مخصوصا در دوران کودکی، بسیار خطرناک است و می تواند باعث مرگ و میر و یا ایجاد ناتوانی دائم چون فلج در کودکان شود. مهم ترین این بیماری ها که سالانه جان تعداد بسیاری از کودکان را می گیرد، سل، سرخک، سیاه سرفه، کزاز، دیفتری و هپاتیت «ب» است. همه کودکان باید در مقابل این بیماری ها واکسینه شوند.

واکسن نوعی از درمان است که با هدف تحریک سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با پاتوژن‌های عفونی مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها انجام می‌شود. طبق گفته سازمان بهداشت جهانی "واکسن ها یکی از موثر‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماری‌ها هستند." واکسن‌ها نمونه‌های جعلی باهوشی هستند. آن‌ها طوری عمل می‌کنند که بدن تصور کند آلوده شده است، بنابراین واکنش ایمن سازی را شبیه سازی می‌کند. به عنوان مثال، واکسن سرخک طوری رفتار می‌کند که بدن تصور کند آلوده به سرخک شده است.

زمانی‌ که واکسن سرخک را می‌زنید، بدن شما تاریخچه‌ای از ویروس سرخک ایجاد می‌کند. اگر در آینده بدن با این ویروس برخورد نماید، سیستم ایمنی بدن ویروس را شناسایی کرده و آماده است تا قبل از بیمار شدن با آن مبارزه نماید. واکسن‌ها بسته به نوع و چگونگی هدف آن‌ها در ایجاد پاسخ ایمن در برابر آلودگی، شامل تعدادی از اجزاء سازنده هستند. هرچند، تعدادی اجزاء مشترک بین آن‌ها است. از اجزای سازنده واکسن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

​

آنتی ژن‌ها: مهمترین جزء واکسن، آنتی ژن هست. این بخشی از واکسن است که بدن می‌تواند بعنوان عضو خارجی تشخیص دهد. بسته به نوع واکسن، آنتی ژن می‌تواند مولکولی از ویروس مانند یک رشته DNA یا پروتئین باشد، یا می‌تواند نسخه تضعیف شده از ویروس زنده باشد.

ماده کمکی: دومین جزء مهم در واکسن، ماده کمکی است. ماده کمکی برای تقویت پاسخ سیستم ایمنی به آنتی ژن عمل می‌کند. اینکه واکسن حاوی ماده کمکی باشد یا نه، بستگی به نوع واکسن دارد.

نکته: برخی از واکسن‌ها که در ویال نگهداری می‌شوند و می‌توان آن را چندین بار مورد استفاده قرار داد، حاوی نگهدارنده هستند که به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا بدون رشد سایر باکتری‌های ناخواسته داخل آن‌ها، در قفسه نگهداری شوند و در چندین مورد استفاده شوند.

واکسن های از بدو تولد تا 6 سالگی کودکان

بعد از تولد و قبل از مرخص شدن از بیمارستان:

واکسن ب ث ژ (BCG)

واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV)

واکسن تزریقی هپاتیت ب – اولین تزریق

دو ماهگی:

واکسن سه گانه تزریقی دیفتری، کزاز و سیاه سرفه

واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV)

واکسن تزریقی هپاتیت ب – دومین تزریق

چهار ماهگی:

واکسن سه گانه تزریقی دیفتری، کزاز و سیاه سرفه

واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV)

شش ماهگی:

واکسن سه گانه تزریقی دیفتری، کزاز و سیاه سرفه

واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV)

واکسن تزریقی هپاتیت ب – سومین تزریق

دوازده ماهگی:

واکسن تزریقی سرخک، سرخچه و اوریون (MMR)

هجده ماهگی:

واکسن سه گانه تزریقی دیفتری، کزاز و سیاه سرفه (DTaP)

واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV)

4 تا 6 سالگی:

واکسن سه گانه تزریقی دیفتری، کزاز و سیاه سرفه

واکسن خوراکی فلج اطفال

واکسن تزریقی سرخک، سرخچه و اوریون (MMR)

این واکسن ها چه هستند؟

واکسن ب ث ژ: واکسن ب ث ژ با استفاده از باکتری ضعیف شده سل، علیه بیماری سل ساخته شده است که به صورت زیرپوستی در بالای بازوی نوزاد در بدو تولد تزریق می شود.

واکسن ثلاث یا سه گانه (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه): واکسن سه گانه با استفاده از باکتری کشته شده سیاه سرفه و سموم باکتری های دیفتری و کزاز ساخته می شود. دیفتری، کزاز و سیاه سرفه بیماری های خطرناکی هستند که می توانند موجب مرگ یا عوارض شدید شوند.

قطره فلج اطفال خوراکی: فلج اطفال یک بیماری حاد ویروسی است که می تواند منجر به فلج دائمی گروهی از عضلات بدن شود.

واکسنMMR  (سرخک، سرخجه، اوریون): این واکسن از ویروس ضعیف شده این بیماری ها تهیه می شود. علایم بیماری سرخک عبارت است از تب بالا و چند روزه همراه با آب ریزش بینی، التهاب ملتحمه چشم و جوش هایی که بعد از شروع تب ظاهر می شود.

واکسن هپاتیت ب: بیماری هپاتیت B که از طریق خون یا مادر به جنین و ارتباط جنسی منتقل می شود، در برنامه واکسیناسیون قرار دارد. از جمله عوارض تزریق واکسن می توان به درد، قرمزی، سردرد و کسالت اشاره کرد.

چرا واکسیناسیون تکرار می‌شود؟

بعضی از واکسن‌ها به منظور کمک به سیستم ایمنی برای دستیابی به ابزارهای لازم محافظت کامل از بدن نیاز به بیش از یک دوز تزریق دارند. این بسیار مهم است که همه دوزهای یک سری واکسن دریافت شود. اگر این کار انجام نشود کودک شما به طور کامل محافظت نمی‌شود. سایر واکسن‌ها در طول زمان از بین می‌‌روند. بنابراین واکسن‌های بعدی این اطمینان را می‌دهد که سیستم ایمنی بدن هنوز می‌تواند با بیماری مبارزه کند. اگر فرزند شما دریافت یک دوز واکسن را از دست داد با پزشک مشورت کنید تا دوباره برنامه‌ریزی انجام دهد. چون اداره پیشگیری از بیماری‌ها برنامه‌ای برای افرادی که یک دوز واکسن را از دست می‌دهند، دارد.

چه کودکانی نباید واکسن بزنند؟

• اگر کودک شما سرماخورده است، مشکلی برای واکسیناسیون او وجود ندارد اما اگر خیلی مریض باشد ممکن است پزشک صبر کند. حتما اطمینان حاصل کنید که پزشک پیش از انجام واکسیناسیون می‌داند فرزند شما بیمار است.

• کودکانی که مبتلا به سرطان یا برخی مشکلات سیستم ایمنی هستند نباید واکسن‌هایی مانند واکسن آنفلوآنزا، آبله مرغان وMMR را دریافت کنند. بنابراین پزشک باید وضعیت سلامت کودک را بداند.

• اگر فرزند شما واکنش آلرژیک شدید نسبت به واکسن‌ قبلی داشته نباید دوباره آن را دریافت کند. حتی اگر کودک نسبت به موادی مانند تخم مرغ، ژلاتین و برخی انواع آنتی‌بیوتیک‌ها حساسیت داشته باشد نباید واکسن دریافت کند.