عددهای سلامت کدام‌اند و چه چیزی را نشان می دهند؟

در علم پزشکی و سلامت، ممکن است ما با اعداد و ارقام بسیار زیادی مواجه شویم که معنی آن‌ها را متوجه نشویم و ندانیم کدام عدد می‌تواند نشانه و علامتی برای خطر باشد. عددهایی در زمینه فشار خون، ضربان قلب، میزان قند خون و موارد دیگر که ما در این مقاله می‌خواهیم برای شما همراهان عزیز مجله پزشکی از اعداد و ارقام سلامت صحبت کنیم و موارد مهم این اعداد را با شما درمیان بگذاریم پس برای شناختن عددهای سلامتی و دانستن معنی هر کدام، با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.

سلامتی این روزها یکی از دغدغه های بیشتر افراد جامعه است. با شیوع کرونا ویروس و آنفلوانزای فصلی و هر بیماری‌ای که می‌تواند بیشتر افراد جامعه را در معرض خطر قرار دهد این عددها از اهمیت ویژه‌تری برخوردار می‌شوند. دانستن آن‌ها گاهی بسیار حیاتی است. پزشکان توانسته‌اند با تحقیقات زیادی که انجام داده‌اند به تعدادی عدد استاندارد در زمینه سلامتی برسند. این عددها می توانند بیانگر سلامت و یا ابتلا به بیماری باشند.

عدد سرایت

یک شاخص سلامتی است که توسط آن قدرت شیوع یک بیماری تشخیص داده می‌شود و همچنین میزان خطرناک بودن آن. عددی که توسط آن می توان گفت که هر فرد ناقل، چند نفر از افراد سالم را به بیماری مبتلا می سازد. این عدد اصولاً در بیماری‌های عفونی و واگیردار، کاربرد دارد. بطور مثال عدد سرایت یا شاخص R در بیماری سرخک، عدد 15 است. یعنی هر فردی که ناقل سرخک است در جامعه آماری که بدون مصونیت باشد، (از واکسن یا دارویی برای پیشگیری، استفاده نکرده باشد)، می تواند 15فرد سالم را به این بیماری مبتلا سازد.

این عدد سرایت بسیار بالا است. در مورد کرونا ویروس می‌توان گفت عدد سرایت تاکنون 3 تشخیص داده شده است البته در شرایطی که واکسن بیماری تولید شده باشد، این عدد سرایت خیلی نگران‌کننده نیست اما در مورد کرونا ویروس که واکسنی برای آن هنوز تولید نشده است، این عدد می‌تواند خطرناک باشد. اگر عدد سرایت یک بیماری بالاتر از 1 در نظر گرفته شود، یعنی باید منتظر بالا رفتن تصاعدی بیماری باشیم اما اگر زیر 1 تعریف شود، یعنی بیماری به تدریج کاهش پیدا می‌کند. درنتیجه می‌توان کرونا ویروسی را یک بیماری با سرایت بالا دانست زیرا افراد جامعه در مقابل آن مصونیت ندارند.

اکسیژن خون

با توجه به شیوع کرونا ویروس، اندازه گیری اکسیژن خون، از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. میزان طبیعی اکسیژن خون در از 100 تا ۹۷ درصد است، مگر اینکه فرد بیماری زمینه‌ای ریوی داشته باشد. هنگامی که سطح اکسیژن به زیر ۹۰ درصد برسد، نگران کننده است. در این شرایط افراد دچار گیجی و خواب‌آلودگی می‌شوند. هنگامی که این میزان به زیر ۸۰ درصد برسد، بیمار در وضعیت خطرناکی است و احتمال آسیب به اندام‌های بدن افزایش می‌یابد.

فشارخون 120 و 80

امروزه با توجه به شیوه زندگی ناسالمی که در پیش گرفته ایم، قشر جوان بیشتر از دیگر افراد جامعه مورد تهدید واقع می‌شوند. افراد در زندگی‌های پر از استرس، با تحرک کم، غذاهای چرب یا شور، پخت ناسالم و همچنین خواب ناکافی و نامنظم، می‌توانند در معرض بیماری فشارخون قرار بگیرند. فشارخون یکی از شایع شایع‌ترین اختلالات متابولیک است که تنها پیشگیری از آن یک شیوه زندگی سالم می باشد.

افرادی که خود به این بیماری دامن می‌زنند باید بدانند که قاتلی خاموش در کنار آن‌ها است و می‌تواند هر لحظه زندگی شان را نابود سازد. برای بیماری فشار خون سن مشخصی در نظر گرفته نشده و حتی نوزادان تا سالمندان هم می توانند به فشارخون مبتلا شوند. طبق تحقیقاتی که به صورت علمی و گسترده انجام‌شده، فشارخون نوزادان زیر یک سال 90 بر روی 60 به حالت نرمال در نظر گرفته‌شده و حداکثر فشارخون مجاز در این رنج سنی، 110 بر 75 است.

در محدوده در رنج سنی 30 تا 34 سال، عدد فشارخون نرمال 120 بر 81 در نظر گرفته شده است. هرچه سن افراد اضافه شود، میانگین فشارخون هم افزایش پیدا می‌کند. درنتیجه نمی‌توان یک فشارخون ثابت را برای همه سنین در نظر گرفت. در افراد مسن و گروه سنی 60 تا 70 سال، فشارخون طبیعی را 134 بر 87 در نظر می‌گیرند. اما فشارخون بالاتر از این مقدار در هر گروه سنی می‌تواند خطرناک بوده و زمینه‌ساز حملات قلبی باشد.

قند خون

میزان قند خون هر فرد در روز متغیر است. از قند خون ناشتا یعنی نیم ساعت پس از بیدار شدن و هشت ساعت نخوردن مواد غذایی، می‌توان به میزان قند خون پی برد. همچنین قند خون دو ساعته و HbA1C که میانگین سه ماهه قند خون است. قند خون ناشتا را می‌توان در افراد سالم، زیر 95 و حداکثر تا 100 در نظر گرفت و افرادی که قند خون آنها از 100 می گذرد در گروه پیش دیابت قرار می دهند و از 100 تا 126 می تواند با رژیم غذایی و ورزش، قند خود را کنترل کنند. اما با گذشتن از 130 فرد دیابتی شناخته می‌شود و حتماً نیاز به استفاده از قرص و یا انسولین دارد.

7 تا 8 ساعت خواب

یکی از مواردی که بسیار در سلامت هر فرد اهمیت دارد، میزان خواب هر فرد است. نه‌تنها ساعت خوابی مهم است بلکه کیفیت آن هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بهترین زمان خوابیدن برای بزرگسالان حدود ساعت 10 تا 11 شب و برای سن های پایین، حدود ساعت 8 تا 9 شب در نظر گرفته شده‌است. هر فرد بزرگسال به‌طور میانگین به 8 ساعت خواب نیاز دارد که بتواند انرژی ازدست‌رفته خود را در طول روز، بازیابی کند.

سه وعده غلات

در این زمینه متخصصین تغذیه می‌گویند هر فرد برای داشتن بهترین برنامه غذایی، نیاز به قرار دادن سه وعده غلات در بین وعده‌های غذایی خود دارد. غلات می توانند از بیماری‌هایی چون سرطان، اختلالات قلبی، سکته قلبی، چاقی و همچنین دیابت پیشگیری کنند.

هفت تا هشت وعده از گروه میوه و سبزیجات

به گفته متخصصین تغذیه، وجود هفت تا هشت وعده میوه و سبزیجات در رژیم غذایی لازم و ضروری است. میوه‌هایی چون انار، سیب، پرتقال و سبزیجاتی مانند کاهو و سبزی های برگ سبز، می توانند سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کرده و مخصوصاً در روزهای شیوع بیماری‌هایی چون کرونا ویروس و یا آلودگی‌های هوا، بسیار مناسب هستند.

صد و پنجاه دقیقه ورزش

حداقل ورزش برای برای هر فرد با شرایط طبیعی، صد و پنجاه دقیقه ورزش در هفته است. این ورزش هم بر طبق سلامت هر فرد می‌تواند یک پیاده‌روی ساده، پیاده‌روی تند، دویدن، شنا کردن، ورزش‌های قدرتی، هوازی و تمرینات دیگر باشد که با انجام دادن آن می‌توانید سلامتی خود را تضمین کنید.

خاموش کردن تلفن دو ساعت قبل از خواب

یکی از مواردی که وارد زندگی امروز شده است و در کنار فواید بسیار بالایی که داردT صدمات زیادی را به سبک زندگی افراد وارد کرده استT تلفن‌های همراه هستند. نور آبی ناشی از تلفن همراه می‌تواند خواب شما را ناآرام سازد درنتیجه لازم است که دو ساعت قبل از رفتن به رختخوابT تلفن همراه خود را خاموش کنید. نور آبی می‌تواند در ترشح ملانین اختلال ایجاد کند و ساعت خواب شما را برهم بریزد و آشفتگی خواب می‌تواند به دنبال خود بیماری‌های بسیار زیاد روحی و جسمی را داشته باشد.