شکستن قولنج و عوارض آن بر روی استخوان و مفصل

شکستن قولنج یک عادت است که عده ای بی اختیار آن را انجام می دهند. ما در این مقاله می‌خواهیم برای شما همراهان عزیز مجله پزشکی، اتفاقاتی که در شکستن قولنج رخ می دهد را به زبانی ساده شرح دهیم و بررسی کنیم و در انتها جواب این پرسش را بدهیم که آیا این عادت می‌تواند به بدن ما صدمه‌ای وارد کند یا خیر؟

عده زیادی از مردم ناخواسته در روز به دقعات شکستن قولنج را انجام می‌دهند و این کار برای آن‌ها لذت‌بخش است و حتی عده‌ای برای آرام کردن خود و کم کردن استرس، قولنج خود را می شکنند. عادت بودن یک رفتار به معنای این است که برای انجام دادن آن، فکر ما درگیر نمی شود و ناخوداگاه آن را انجام می دهیم، مانند ناخن جویدن، اگر عادتی برای سلامتی زیانبار باشد، اصولا با سختی زیادی می توان آن را ترک کرد یا تغییر داد. برای این‌که بفهمیم چه اتفاق‌هایی همراه با این عادت برای ما می‌افتد ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید.

وقتی قولنج را می‌شکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟

بگذارید همین اول مقاله خیالتان را راحت کنیم و اگر از آن افرادی هستید که شکستن قولنج یک عادت آرام‌بخش برای شما محسوب می‌شود، بگوییم شکستن قولنج برای شما خطری ندارد! ممکن است این عادت و انجام دادن آن، اطرافیان شما را ناراحت کند و صدای ناخوشایندی برای آن‌ها به حساب بیاید، اما حقیقت این است که قرار نیست بنا به تصور عده‌ای زیاد، شما دچار آرتریت یا التهاب مفصلی شوید یا این‌که انگشتان دست شما بزرگ‌تر شود.

صدای "تق" مانند از چیست؟

حتماً تابحال شما هم این کار را امتحان کرده‌اید و این صدا را شنیده اید. حال می‌خواهیم ببینیم چه اتفاقی روی می‌دهد که این صدا تولید می شود. این صدا بعلت ایجاد حفره در داخل مفصل ایجاد می شود. استخوان های ما داخل کپسول مفصلی قرار دارند که داخل آن از یک مایع چسبناک و لزج به نام مایع مفصلی، پر شده است.

مایع مفصلی نمی گذارد استخوان ها بر هم ساییده شوند و باعث حرکت راحت تر استخوان ها بر روی هم می شود و از طرف دیگر وظیفه تغذیه بافت غضروفی مفصل را برعهده دارد. بافت غضروف، رگ خونی ندارد و خونی به آن نمیرسد و تغذیه آن را مایع مفصلی انجام می دهد. این مایع اکسیژن و مواد غذایی را به سلول های غضروفی میرساند.

با شکستن قولنج کاری که انجام می شود به این صورت است که شما فاصله استخوان‌ها را کمی از هم دورتر می‌کنید و این دورتر شدن استخوان‌ها، باعث تغییر فشار داخل مایع مفصلی می شود. با ایجاد این تغییر فشار، حفره های ریزی تشکیل می شوند و صدایی ایجاد می شود. گازهایی چون دی اکسید کربن که بصورت محلول در مایع مفصلی قرار دارند، هنگام تغییر فشار، بصورت کوتاه مدت، قابلیت انحلال خود را از دست داده و تشکیل حباب می دهند و صدای "تق" مانندی بوجود می آید.

شما نمی‌توانید یک قولنج را پشت سرهم و بدون فاصله بشکنید و این صدا را بشنوید، برای این‌که مفصل بتواند دوباره چنین حالتی را تجربه کند، زمانی لازم است تا گازها کاملاً در مایع مفصلی حل شوند. این زمان حدودا 15 دقیقه است. می‌بینید که اتفاق خیلی خاصی در شکستن قولنج نمی‌افتد.

​

رابطه شکستن قولنج و آرتریت چیست؟

می‌‌توان تقریباً با قاطعیت اعلام کرد که هیچ رابطه‌ای بین شکستن قولنج و احتمال ابتلا به آرتریت وجود ندارد. همچنین شکستن قولنج نمی‌تواند مفصل انگشت‌های شما را بزرگ‌تر کرده و یا در دستان شما تغییر شکل ایجاد کند. محققین در این رابطه می گویند که این یک تغییر کوتاه‌مدت است که نمی‌تواند اثرات خیلی شدیدی را بر روی غضروف، مفصل‌ها و مایع مفصلی داشته باشد.

محققین در این رابطه پژوهش‌های زیادی را انجام داده‌اند به‌طور مثال تحقیقی در سال 2011 بر روی ۲۱۵ نفر شکل گرفت که در این تحقیق این ۲۱۵ نفر به ۲ گروه تقسیم شده یک گروه از آن‌ها مرتب قولنج خود را می‌شکستند و گروه دیگر اینکار را انجام نمی‌دادند. افراد شرکت‌کننده در این طرح، مدت زمان طولانی مورد بررسی‌های مفصلی قرار گرفتند و پس از اتمام تحقیق و بررسی نتایج، محققین به این نتیجه رسیدند که ۱۸ درصد از گروهی که عادت به شکستن قولنج داشتند، به آرتروز مبتلا شدند درحالی‌که این آمار در گروهی که این عادت را نداشتند، 21 درصد بود. درنتیجه می‌‌توان این دو گروه را با هم مساوی در نظر گرفت و به این نتیجه رسید که شکستن قولنج هیچ تأثیری در احتمال ابتلا به آرتروز ندارد.

آزمایش دیگری توسط یک پزشک با مدت زمان طولانی 60 سال صورت گرفت که بسیار جالب بود. این پزشک به مدت ۶۰ سال قولنج  دست چپ خود را فقط می‌شکست و پس از ۶۰ سال، با بررسی‌هایی که انجام داد به این نتیجه رسید که میزان پیشرفت بیماری آرتروز در هر دو دست او به صورت مساوی است و شکستن قولنج در دست چپ نتوانسته تغییری در سرعت پیشرفت بیماری آرتروز ایجاد کند.

نشانه‌های دیگر را هم بررسی کنید

ممکن است شما اصلاً عادت به انجام شکستن قولنج نداشته باشید اما پس از مدتی مشاهده کنید که اندازه مفصل‌های تان بزرگ‌تر می‌شود. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای برای شروع بیماری آرتریت باشد. آرتریت یا همان التهاب مفصلی در بیشتر افراد با بالا رفتن سن، مشاهده شود. بنابراین به صداهای بدن خود حساس باشید.

ممکن است گاهی از مفصل‌های خود صداهایی را بشنوید و آن را مانند شکستن قولنج بدانید درصورتی‌که صداهای بدن با هم متفاوتند و می‌تواند نشان دهنده یک بیماری یا هشداری برای شیوع یک بیماری باشد. صدایی که هنگام شکستن قولنج می‌شنوید بدون هیچ دردی است و بسیار متفاوت است با صدای ساییده شدن استخوان ها بر روی هم که همراه با یک درد آزاردهنده است. هنگامی‌که قولنج خود را می‌شکنید و همراه با احساس درد در آن ناحیه باشد، ممکن است هشداری بر پارگی غضروف باشد حتی ممکن است قسمتی از غضروف شل شده و داخل مفصل شناور مانده باشد. پس صداها را جدی بگیرید و آن‌ها را دنبال کنید.

ارتباط شکستن قولنج و بالا رفتن سن

هرچه سن شما بالاتر برود، دیگر نمی‌توانید براحتی قولنج خود را بشکنید و آن صدای شکستن قولنج را بشنوید به این دلیل که بالا رفتن سن موجب این می‌شود که مفاصل شما خشک‌تر شوند و مایع بین مفصلی کمتر شود و دیگر به راحتی حباب ها تشکیل نشوند.