کدام داروهای گیاهی جهت عفونت های ویروسی موثرند؟

با توجه به شیوع کرونا ویروس توصیه های تغذیه ای و گیاهی زیادی را می خوانیم و می شنویم که قبل از هرچیز بهتر است بدانیم داروهای گیاهی هم مانند داروهای شیمیایی باید با تجویز متخصصین رشته مربوطه استفاده شوند و ممکن است استفاده نادرست یا بیش از حد از یک ترکیب یا داروی گیاهی اثرات سوئی برای سلامت شما داشته باشد.

ما در این مقاله به سراغ پژوهشگر مهدی ابراهیمی مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی رفته ایم و توصیه هایی را از زبان ایشان در اختیار شما همراهان عزیز مجله پزشکی می گذاریم.      

صبر زرد (آلوئه ورا)

به گفته آقای ابراهیمی تحقیقات زیادی بر روی گیاه آلوئه ورا یا همان صبر زرد انجام شده است که همگی نشان می دهند که صبر زرد و اکیناسه می توانند مانند یک واکسن موثر در بیماری هایی با منشا ویروسی، عمل کنند.

صبر زرد یا آلوئه ورا چیست؟

به گفته ابراهیمی صبر زرد گیاهی چند ساله و شیره دار از خانواده لیلیاسه با نام علمی Aloe Vera است. این گیاه در مناطق حارّه یافت می شود که البته گونه هایی از آن در ایران هم موجود است.

به گفته این پژوهشگر صبر زرد یا آلوئه ورا از قدیم بعنوان یک داروی درمانی به شکل دم کرده، ژل، پماد و جوشانده، استفاده می شده است. ابراهیمی در ادامه می گوید: گیاه صبر زرد شامل ترکیبات شیمیایی مختلفی است که از میان آنها می توان به تانن‌ها، اسیدهای آلی، رزین‌ها، انواع مواد معدنی، ساپونین‌ها گلی کوزیدها، پلی ساکاریدها، پروتئین‌ها، استروئیدها، اسیدهای آمینه و انواع ویتامین‌ها اشاره کرد.

تاثیر صبر زرد بر سیستم ایمنی بدن

ابراهیمی عقیده دارد ترکیب آسه مانان که یک کربوهیدرات پیچیده است و از ژل آلوئه ورا بدست می آید، در درجه اول می تواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شود و در کنار آن اثر بسیار خوبی می تواند در مقابله با بیماری های ویروسی از جمله کرونا ویروس داشته باشد. البته هنوز تحقیقات خاصی صورت نگرفته است اما با توجه به خاصیت ضد ویروسی آسه مانان و تایید اثرش بر روی ویروس های دیگر با آزمایش های انجام شده، می توان آنرا در بیماری کرونا ویروس هم موثر خواند.

​

وی ادامه داد: ترکیب آسه مانان می تواند باعث تحریک سیستم ایمنی بدن شود و به دو صورت اینکار را انجام می دهد:

افزایش فعالیت ماکروفاژها یا همان درشت خوارها. کار ماکروفاژها بیگانه خواری است.  درشت‌خوارها به‌طور غیر مستقیم در حفظ و ترمیم و به‌طور مستقیم در دفاع از بدن دخیل هستند.

افزایش تولید پروتئین های اینترلوکین. این پروتئین ها در سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارند. تعداد آنها بسیار زیاد است و با شماره مشخص می‌شوند.

ترکیب آسه مانان می تواند اینترفرون ها را به خوبی تحریک کند. اینترفرون ها نوعی از پروتئین‌ هستند که سلول‌های میزبان آلوده به ویروس را آزاد ساخته و موجب تحریک سیستم ایمنی و افزایش مقاومت بدن می‌شوند.

به عقیده این پژوهشگر آسه مانان می تواند پس از چند ساعت از ورود به بدن، فعالیت خود را شروع کرده و اثراتش مشخص شود.

مطالعات مشابه انجام شده

ابراهیمی در مورد مطالعات مشابه اینگونه بیان کرد: کرونا ویروس 2019 یک ویروس ناشناخته با طول عمر کوتاه است و هنوز تحقیقات زیادی بر روی آن انجام نگرفته است چون تحقیقاتی علمی و مورد تایید است که یک دوره طولانی را طی کرده و تمامی اثرات آن بررسی گردد. اما می توان از نتیجه تحقیقات مشابهی که با آسه مانان صورت گرفته است، استفاده کرد.

وی ادامه می دهد: با نتیجه تحقیقات قبلی می توان از نظر علمی اظهار داشت که آسه مانان در درمان بیماری های ویروسی چون ایدز (HIV)، نیوکاسل و آنفلوآنزا، اثری مثبت داشته است.

سرخارگل یا اکیناسه

سرخارگل یا همان اکیناسه با نام علمی Echinacea Purpurea از خانواده گل مینا یا مرکبان، را می توان در دسته گیاهان دارویی قرار داد که با وجود تحقیقات تایید شده از اجزای آن مخصوصا ریشه ها می توان برای درمان بیماری های ویروسی استفاده کرد. این گیاه علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن اثری مثبت در بهبود بیماری های تنفسی و برونشیت دارد.

ابراهیمی در این باره می گوید: اثر مثبت آسه مان در درمان بیماری های ویروسی ثابت شده است اما در کنار آن باید گفت گیاه اکیناسه با ترکیباتی که دارد مانند اینترفرون ها عمل کرده و مقاومت سلول ها را در برابر حمله های ویروسی بالا می برد.

​

اثربخشی اکیناسه

ابراهیمی در این باره می گوید: تحقیقات انجام شده در مورد گیاه اکیناسه نشان می دهد ترکیبات این گیاه در ایجاد مقاومت سلولی مقابل دو ویروس آنفلوآنزا و هرپس بسیار موثر است و ابا استفن موضوعی است که توسط تحقیقات علمی به اثبات رسیده است. تحقیقات جدیدتری هم نشان می دهد عصاره این گیاه می تواند در از بین بردن طیف وسیعی از ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و عوامل بیماری زای تک سلولی، موثر باشد.

به گفته این پژوهشگر در سرخارگل نوعی فنول با خواص آنتی اکسیدانی وجود دارد به نام اکیناکوزید که می تواند مانند یک آنتی بیوتیک عمل کند. این گیاه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار بالایی است و باعث مهار رادیکال های آزاد می شود که این اثر مربوط به ترکیبات پلی فنولی گیاه است. سازمان بهداشت جهانی مصرف موضعی سرخارگل را در التهابات پوستی و همچنین به عنوان کمک کننده در درمان ایدز معرفی کرده است. همچنین در درمان آرتروز، آلزایمر و پارکینسون نیز توصیه می شود.

حرف آخر

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی هشدار داد: با چیزهایی که در مورد صبر زرد و اکیناسه می دانیم، تعجبی ندارد که در آینده واکسنی از این دو گیاه در درمان بیماری های ویروسی ساخته شود اما چیزی که باید بدانید این است که استفاده خوراکی بعنوان داروی گیاهی از صبر زرد و اکیناسه باید حتما زیر نظر متخصصین این رشته باشد.