اختلال خود بیمار انگاری
با وجود شیوع کرونا و موج نگرانی از ابتلا به آن که به شدت در میان مردم در جریان است، شاهد اختلال خودبیمار انگاری در بین درصد بالایی از مردم هستیم.
افراد مبتلا به بیماری خود بیمار انگاری، پیوسته بدنبال علایم بیماری در خود می گردند و حس می کنند به بیماری هولناکی چون کرونا مبتلا شده اند. در بیشتر واقع حتی علایم اولیه بیماری در آنها ظاهر نشده اما فرد مبتلا با تلقین به خود می قبولاند که علایم عادی بدنی او، نشان از بیماری دارند.
در این مقاله می خواهیم در مورد این معضل جدید در بین مردم با شما صحبت کرده و اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهیم.
خود بیمار انگاری یک عارضه ی بلندمدت است که شدت و ضعف متفاوتی دارد و با عواملی چون افزایش سن، شیوع یک بیماری، شدت استرس و... بیشتر می شود.با شدت نوسانی است. عده ای بر این باورند که با فروکش کردن ویروس کرونا، این اختلال هم از بین می رود اما حقیقت غیر از این است و اگر این اختلال درمان نشود می تواند برای همیشه باقی بماند و حتی شدیدتر شود.
علائم خود بیمار انگاری
فرد خودبیمارانگار دائما به دنبال نشانه هایی جهت اثبات بیماری فرضی اش است. از علائم دیگر این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نگرانی فکری در مورد ابتلا به بیماری
- نگرانی مداوم و چک کردن علایم عادی و ربط دادن آنها به بیماری
- خودباختکی فوریِ در مورد وضعیت سلامتی خود
- تصور اشتباه در تشخیص هنگامی که معاینات یا آزمایش‌های پزشکی آنها مورد خاصی را نشان ندهد
- نگرانی شدید در مورد احتمال ابتلا به بیماری خاصی که در سابقهٔ خانوادگی فرد وجود دارد؛
- نگرانی شدید از بیمارشدن تا جایی که نتوانند به کار روزمرهٔ خود بپردازند
- مراجعهٔ مداوم به پزشک برای معاینات
- ترس از مراجعه به پزشک به‌دلیل ترس از بیماری
- جدا کردن خود از مردم، اماکن عمومی و فعالیت‌های اجتماعی به‌دلیل ترس از بیماری
- حرف‌زدنِ مداوم در مورد بیماری‌ها و سیاه نمایی
- جست‌وجوی مکرر در فضای مجازی برای پیدا کردن علایم بیماری
علت اختلال خود بیمار انگاری
علت دقیق این اختلال هنوز بطور دقیق مشخص نشده است اما بعضی عوامل که می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند، عبارت‌اند از:
- باورهای فردی: فردِ مبتلا باور دارد که مبتلا به بیماری است و فقط در پی علایم است.
- خانواده: خانواده ای که بیش‌ازحد نگران سلامتی خودشان یا فرزندانشان باشند، می توانند فرزندانی دچار اضطراب سلامتی بزرگ کنند.
- تجربه‌های گذشته: اگر فرد در دوران کودکی تجربهٔ ابتلا به بیماری جدی را گذرا‌نده باشد، اصولا با مشاهده کوچکترین علائم جسمی فورا دچار اضطراب می شود.
- ویژگی اخلاقی: افرادی که تمایل به بدخیالی و غصه‌خوری دارند بیشتر از افراد مثبت نگر درگیر این بیماری می شوند.
- جستجوی بیمارگونه: جست‌وجوی بیش‌ازحدِ بیماری ها در اینترنت.
مشکلات اختلال خود بیمار انگاری
- بروز مشکلات ارتباطی با اطرافیان
- افت عملکرد شغلی
- ناتوانی در انجام امور روزمره
- مشکلات اقتصادی به‌دلیل مراجعه‌های مکرر به پزشک و تهیه داروهای مختلف خودسرانه
- ابتلا به سایر بیماری‌های روانی از جمله افسردگی
درمان اختلال خود بیمار انگاری
فرد مبتلا به خود بیمار انگاری، باید بتواند بر اضطراب و استرسش غلبه کند تا به زندگی عادی برگردد. روان‌درمانی یکی از راهکارهای مؤثر برای درمان خود بیمار انگاری است و راه درمان دیگر تجویز دارو است.
روان درمانی
رفتاردرمانیِ شناختی یا روان درمانی می تواند فواید زیر را داشته باشد:
- شناخت ترس‌ها و باورهایی که احساس بیماری به فرد می دهند
- آموزش تغییر افکار منفی و تمرین مثبت نگری
- اطلاع از چگونگی اثرگذاری نگرانی‌ها بر روی رفتارهای فردی
- تغییر واکنش به علائمی که در بدن احساس می‌شوند
- یادگیری مهارت مقابله با ترس و اضطراب
- کاهش جست‌وجوی علائم بیماری احتمالی در بدن
- بهبود عملکردهای روزمره
در رفتاردرمانیِ شناختی به اختلالات روانی دیگری از جمله افسردگی هم پرداخته می‌شود.
دارودرمانی
داروهای ضدافسردگی از جمله سروتونین می‌توانند در درمان اختلال بیمار انگاری مؤثر باشند. البته مصرف خودسرانهٔ هیچ دارویی توصیه نمی‌شود و بهتر است که دربارهٔ عوارض جانبی داروهای تجویزی حتما با پزشک معالج مشورت کنید.
درمان‌های خانگی
- فعالیت بدنی داشته باشید: برنامه‌های ورزشی می توانند باعث آرامش و کاهش اضطراب شوند
- وارد فعالیت‌های گروهی شوید: سرگرم‌کردن خودتان با فعالیت‌های اجتماعی و خانوادگی احساس خوبی ایجاد می‌کند
- از مصرف مواد مخدر و روان‌گردان بپرهیزید: اگر مصرف‌کننده‌اید، حتما به ترک کردن فکر کنید.
- از جست‌وجوهای اینترنتی و باور هر شایعه ای در دنیای مجازی دست بردارید و به جای آن کتاب بخوانید و فیلم های مورد علاقه خود را تماشا کنید.
سخن آخر
اختلال خود بیمار انگاری ممکن است باعث آشفتگی فردِ مبتلا شود و حتی اطمینان دادنِ اطرافیان در مورد بیمارنبودنش حال او را بدتر کند و اصولا در این شرایط خانوادهٔ فردِ مبتلا هم تحت استرس قرار می‌گیرند. بهتر است اگر کسی از عزیزان‌تان مشکل خود بیمار انگاری دارد، او را تشویقش کنید تا با مراجعه به پزشک و یادگیری راهکارهای مقابله با این مشکل به وضعیت عادی برگردد.
